ወደ ፍርስራሹ ውስጥ መግባት ስላለብን የሞቱትን እና የተጎዱትን በትክክል ለመገመት አስቸጋሪ ይመስለኛል ነገር ግን በእጥፍ ወይም ከዚያ በላይ እንደሚሆን አምናለሁ ሲል Griffiths ቅዳሜ በደቡባዊ የቱርክ ከተማ ካራማንማራስ ከደረሰ በኋላ ለስካይ ኒውስ ተናግሯል ። የመሬት መንቀጥቀጡ ማዕከል ነው ሲል AFP ዘግቧል። “በእርግጥ የሞቱ ሰዎችን መቁጠር አልጀመርንም” ብሏል።
በክልሉ ያለው ቀዝቃዛ የአየር ሁኔታ ከመሬት መንቀጥቀጡ በኋላ አስቸኳይ እርዳታ የሚያስፈልጋቸው በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ስቃይ እያባባሰ በመምጣቱ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ የነፍስ አድን ሰራተኞች ጠፍጣፋ ህንፃዎችን እና ህንፃዎችን በማጽዳት ላይ ናቸው። የተባበሩት መንግስታት ድርጅት በቱርክ እና ሶሪያ ውስጥ ቢያንስ 870,000 ሰዎች ሞቅ ያለ ምግብ እንደሚያስፈልጋቸው እያስጠነቀቀ ነው። በሶሪያ ብቻ 5.3 ሚሊዮን የሚሆኑ ሰዎች ቤት አልባ ሆነዋል።
የአለም ጤና ድርጅት አፋጣኝ የጤና ፍላጎቶችን ለማሟላት 42.8 ሚሊዮን ዶላር ለማግኘት ቅዳሜ አስቸኳይ ጥሪ አቅርቧል እና ወደ 26 ሚሊዮን የሚጠጉ ሰዎች በመሬት መንቀጥቀጡ ተጎድተዋል ብሏል። "በቅርቡ የፍለጋ እና የማዳን ሰራተኞች በሚቀጥሉት ወራት ውስጥ ብዙ ቁጥር ያላቸውን የተጎዱ ሰዎችን ለመንከባከብ ኃላፊነት ለተሰጣቸው የሰብአዊ ኤጀንሲዎች ክፍት ይሆናሉ" ሲል ግሪፍስ በትዊተር ላይ በተለጠፈው ቪዲዮ ላይ ተናግሯል ።
የቱርክ የአደጋ ኤጀንሲ እንዳስታወቀው በቱርክ ከሚገኙ የተለያዩ ድርጅቶች የተውጣጡ ከ32,000 በላይ ሰዎች በፍለጋው ላይ እየሰሩ ነው። በተጨማሪም 8,294 ዓለም አቀፍ የእርዳታ ሠራተኞች አሉ። የቻይናው ዋና መሬት፣ ታይዋን እና ሆንግ ኮንግ አደጋው ለደረሰባቸው አካባቢዎች የፍለጋ እና የነፍስ አድን ቡድን ልከዋል። በአጠቃላይ 130 ሰዎች ከታይዋን መላካቸው የተዘገበ ሲሆን የመጀመሪያው ቡድን ፍለጋ እና ማዳን ለመጀመር በየካቲት 7 ደቡባዊ ቱርክ ደረሰ። የቻይና መንግስት ሚዲያ እንደዘገበው 82 አባላት ያሉት የነፍስ አድን ቡድን እርጉዝ ሴትን የካቲት 8 ከደረሰ በኋላ መታደጉን ከሆንግ ኮንግ የተውጣጣ የኢንተር ኤጀንሲ ፍለጋ እና የነፍስ አድን ቡድን እ.ኤ.አ. የካቲት 8 ምሽት ላይ ወደ አደጋው ቦታ ተነሳ።
በሶሪያ እየተካሄደ ያለው የእርስ በርስ ጦርነት ከመሬት መንቀጥቀጡ በኋላ አለም አቀፍ ዕርዳታ ወደ ሀገሪቱ እንዳይደርስ አድርጓል። ሰሜናዊው የሀገሪቱ ክፍል በአደጋው ቀጠና ውስጥ ቢሆንም የሸቀጦች እና የሰዎች ፍሰት ውስብስብ የሆነው በተቃዋሚዎች እና በመንግስት ቁጥጥር ስር ያሉ አካባቢዎች መበታተን ነው። የአደጋው ቀጠና በአብዛኛው የተመካው በነጭ ባርኔጣዎች፣ በሲቪል መከላከያ ድርጅት እና በተባበሩት መንግስታት ድርጅት አቅርቦቶች ላይ ከመሬት መንቀጥቀጡ በኋላ እስከ አራት ቀናት ድረስ አልደረሰም። በሶሪያ ድንበር አቅራቢያ በምትገኘው ሃታይ ደቡባዊ ግዛት የቱርክ መንግስት በፖለቲካ እና በሃይማኖታዊ ምክንያቶች የከፋ እርዳታ ወደሚገኝባቸው አካባቢዎች ለማድረስ ዘግይቷል ።
ብዙ ቱርኮች የማዳን ስራው አዝጋሚ በመሆኑ ውድ ጊዜን አጥተናል ሲሉ ብስጭታቸውን ገልጸዋል ሲል ቢቢሲ ዘግቧል። ውድ ጊዜ እያለቀ በመምጣቱ፣ ለዚህ ታሪካዊ አደጋ መንግስት የወሰደው እርምጃ ውጤታማ፣ ኢ-ፍትሃዊ እና ተመጣጣኝ ያልሆነ ነው በሚል ስሜት ብስጭት እና በመንግስት ላይ አለመተማመን ስሜት እየፈጠረ ነው።
በመሬት መንቀጥቀጡ በ10 ሺዎች የሚቆጠሩ ህንጻዎች ወድመዋል የቱርክ የአካባቢ ጥበቃ ሚኒስትር ሙራት ኩሩም ከ170,000 በላይ ህንፃዎች ላይ በተደረገ ግምገማ መሰረት በአደጋው ቀጠና 24,921 ህንፃዎች ፈርሰዋል ወይም ከባድ ጉዳት ደርሶባቸዋል ብለዋል። የቱርክ ተቃዋሚ ፓርቲዎች የፕሬዚዳንት ሬሲፕ ጣይብ ኤርዶጋንን መንግስት በግዴለሽነት በመወንጀል የግንባታ ህጎችን በጥብቅ ማስከበር ባለመቻሉ እና እ.ኤ.አ.
በህዝቡ ግፊት የቱርክ ምክትል ፕሬዝዳንት ፉአት ኦክታይ መንግስት በመሬት መንቀጥቀጡ በተከሰተ 10 ግዛቶች ውስጥ 131 ተጠርጣሪዎችን ስም ዝርዝር እና 113ቱን የእስር ማዘዣ ማውጣቱን ተናግረዋል። "በተለይ ከፍተኛ ጉዳት ለደረሰባቸው እና ጉዳት ለደረሰባቸው ህንፃዎች አስፈላጊው የህግ አሰራር እስኪጠናቀቅ ድረስ ጉዳዩን በደንብ እናስተናግዳለን" ሲሉ ቃል ገብተዋል። የፍትህ ሚኒስቴር የመሬት መንቀጥቀጥ ወንጀል ምርመራ ቡድን በተከሰተባቸው ክልሎች በማቋቋም በመሬት መንቀጥቀጡ ምክንያት የደረሰውን ጉዳት የሚያጣራ መሆኑን ገልጿል።
እርግጥ ነው፣ የመሬት መንቀጥቀጡ በአካባቢው ፈጣን ኢንዱስትሪዎች ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ አሳድሯል። የብዙ ቁጥር ያላቸው ሕንፃዎች ጥፋት እና መልሶ መገንባት የፍላጎት መጨመር ላይ ተጽዕኖ ያሳድራሉ.
የልጥፍ ሰዓት፡- ፌብሩዋሪ-15-2023